Streszczenie 

          Otyłość jest istotnym problemem medycznym obniżającym jakość życia chorego. Należy postrzegać ją zarówno w wymiarze medycznym, jak i estetycznym. Przyczynia się do powstawania wielu chorób, takich jak: nadciśnienie tętnicze czy cukrzyca oraz obniża walory estetyczne wyglądu, który w obecnych czasach ma duże znaczenie. Dbałość o ludzkie ciało jest jednym z głównych powodów poszukiwania nowych, innowacyjnych terapii z zakresu medycyny estetycznej, również z wykorzystaniem technik fizjoterapeutycznych. Do powszechnie stosowanych zabiegów, mających na celu zmniejszenie tkanki tłuszczowej oraz przywrócenie skórze jędrności i elastyczności, zalicza się lipolizę laserową, saunę, mezoterapię igłową i bezigłową, masaż manualny, endermologię oraz, wciąż pozostającą w fazie badań, kriolipolizę. Metody te stały się doskonałą alternatywą dla klasycznej liposukcji. Należy zaznaczyć, że nie są tak efektywne jak metody chirurgiczne, jednak ze względu na obniżenie ryzyka powikłań i skrócenie czasu rekonwalescencji mogą być zalecane szerszej grupie odbiorców. Są coraz częściej wybierane ze względu na mniejszą inwazyjność oraz optymalizację komfortu pacjenta

Wstęp

          W ostatnich latach otyłość coraz częściej staje się obiektem zainteresowań z pogranicza medycyny i estetyki. Jej postrzeganie zmieniało się na przestrzeni wieków. W epoce baroku obfite kształty były symbolem piękna i dobrobytu, podczas gdy współcześnie nadmiar tkanki tłuszczowej jest powszechnie uważany za czynnik zwiększający ryzyko śmiertelności. Niekorzystne zmiany nawyków żywieniowych, brak aktywności fizycznej oraz nadmierna podaż energii w stosunku do zapotrzebowania organizmu sprawiły, że otyłość stała się chorobą cywilizacyjną. Obecnie z tym problemem zmagają się zarówno kraje rozwinięte, jak i rozwijające się. WHO przestrzega przed lekceważeniem tego zjawiska, ponieważ jest ono dużym zagrożeniem społecznym obniżającym standard i długość życia. Problem otyłości jest więc ogromnym wyzwaniem dla współczesnej medycyny i kosmetologii. Poszukuje się coraz nowszych, efektywniejszych, a jednocześnie mniej inwazyjnych rozwiązań będących alternatywą dla klasycznych metod chirurgicznych. Do tego celu stosuje się zabiegi z wykorzystaniem metod fizjoterapeutycznych. 

          Otyłość jest definiowana jako patologiczne nagromadzenie tkanki tłuszczowej w wyniku dodatniego bilansu energetycznego. Znane są dwa podstawowe typy otyłości: pierwotna (pokarmowa) – determinowana przez czynniki genetyczne i środowiskowe oraz wtórna, powstająca na skutek nieprawidłowego funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego i gospodarki hormonalnej. 

Tkanka tłuszczowa może występować w dwojakiej postaci: 

– biała tkanka tłuszczowa (white adipose tissue – WAT) jest rezerwuarem energetycznym organizmu. Podstawową jednostką WAT są duże krople tłuszczu pokryte cienką warstwą cytoplazmy z bocznie położonym jądrem; 

– brunatna tkanka tłuszczowa (brown adipose tissue – BAT) odpowiada za procesy spalania tłuszczu i wytwarzanie energii w postaci ciepła. Jest zbudowana z wielopęcherzykowych komórek zwanych adypocytami, w których znajdują się liczne mitochondria i niewielkie kropelki tłuszczu. W dużej ilości występuje u noworodków, a wraz z wiekiem stopniowo zanika. U dorosłego człowieka występują niewielkie skupiska brunatnej tkanki tłuszczowej w okolicach karku, nerek i śródpiersia. 

          Jednym z powikłań otyłości jest obrzękowo- -włókniejące zwyrodnienie tkanki łącznej zwane lipodystrofią (ganoid lipodystrophy – GLD) lub cellulitem. Coraz częściej GLD stwierdza się niezależnie od wieku zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Powstaje w wyniku zaburzeń krążenia krwi i limfy, nadmiernego gromadzenia się szkodliwych produktów przemiany materii oraz odkładania tkanki tłuszczowej, przede wszystkim w obszarze pośladków, bioder i brzucha. 

Klinicznie wyróżnia się cztery podstawowe postacie cellulitu: 

1) postać twardą – spoistą tkankę zbitą, charakteryzującą się spadkiem nawilżenia skóry bez zmiany jej elastyczności, najczęściej występującą u młodych i aktywnych fizycznie kobiet; 

2) postać miękką – tkankę luźną o obniżonej spójności, przy której występuje również spadek jędrności skóry z widocznymi defektami w postaci zagłębień i bruzd, jest konsekwencją znacznej utraty wagi, długotrwałego stosowania leków odwadniających lub braku aktywności fizycznej; 

3) postać obrzękową – spotykaną w grupie kobiet ze skłonnością do tworzenia obrzęków i zaburzeń krążenia; 

4) postać mieszaną – będącą połączeniem postaci twardej i miękkiej. 

          Najczęstszymi czynnikami wpływającymi na rozwój cellulitu są: płeć (głównie u kobiet), rasa (biała), indywidualna zdolność organizmu do redukcji tkanki tłuszczowej, predyspozycje do występowania chorób współistniejących oraz odżywianie i styl życia. Skuteczna walka ze skutkami otyłości jest możliwa wyłącznie przy trafnym zdiagnozowaniu postaci i stopnia zaawansowania choroby. Obecnie w tym celu wykorzystuje się zarówno badania kliniczne, jak i ankietowe. W przeważającej części interpretacja wyników ankiet wskazuje na wysoki stopień występowania cellulitu wśród respondentek. Problem dotyczy około ¾ badanych kobiet. Jednak w większości przypadków nie można jednoznacznie określić przyczyn GLD. Co ciekawe, badania wskazują, że kobiety z prawidłowym wskaźnikiem BMI (body mass index; kg/m2 ) wykazują większą chęć redukcji lipodystrofii, podczas gdy pacjentki z nadwagą i otyłością bagatelizują rangę problemu.

          Leczenie otyłości i jej skutków musi obejmować kompleksowe działania mające na celu usunięcie złogów tłuszczowych, przywrócenie jędrności i elastyczności skóry. Terapia polega na wprowadzeniu zbilansowanej diety i wzmożonej aktywności fizycznej. Dodatkowo zastosowanie zabiegów fizjoterapeutycznych pozwala na zwiększenie rezultatów leczenia. 

Lipoliza laserowa 

          Jedną z alternatywnych metod redukcji tkanki tłuszczowej jest terapia z zastosowaniem lasera. Lipoliza laserowa jest stosowana głównie w miejscach, gdzie nadmiaru tłuszczu nie można usunąć, stosując zbilansowaną dietę oraz ćwiczenia fizyczne. Podczas zabiegu zostają uszkodzone błony komórkowe adypocytów. Uwolnione z nich trójglicerydy zmieniają się w oleistą emulsję. Zdecydowana część substancji wypływa przez nacięcia wykonane w obszarze zabiegowym, a pozostałości są wydalane w wyniku procesów metabolicznych przez wątrobę i nerki. Gdy zabieg jest przeprowadzony na większej powierzchni ciała, uwolnione trójglicerydy zostają odessane za pomocą niskociśnieniowego urządzenia. W leczeniu wykorzystuje się wiązkę laserową o długości 924 nm, 1064 nm lub 1320 nm. Pierwsza z wymienionych długości charakteryzuje się największym powinowactwem do tkanki tłuszczowej. Laser powoduje wybiórczą destrukcję komórek tłuszczowych, począwszy od warstw znajdujących się pod powierzchnią skóry do położonych na głębokości do 5 cm. W wyniku zabiegu struktura tkanki zostaje zmieniona. Zmniejsza się jej objętość, a na skutek działania światła wytwarzanego przez laser powstają nowe włókna kolagenowe, które przyczyniają się do poprawy napięcia i elastyczności skóry. Dzięki koagulacji naczyń krwionośnych jest możliwe zmniejszenie obrzęku oraz zmniejszenie liczby powikłań w porównaniu z tradycyjną liposukcją. Lipoliza laserowa jest jednak metodą mniej skuteczną. Jeden zabieg umożliwia wyłącznie miejscowe usunięcie tkanki tłuszczowej (około 500 cm3 ), chirurgiczne odessanie natomiast pozwala na usunięcie około 2–3 litrów tłuszczu.

          Dodatkowo terapię z użyciem lasera można stosować u ludzi szczupłych, mających problem z cellulitem, ponieważ podczas zabiegu są niszczone struktury włókniste, co wpływa na poprawę struktury skóry. Lipoliza jest zatem przeznaczona głównie dla pacjentów, których celem jest zmniejszenie tkanki tłuszczowej w określonych miejscach ciała oraz oczekujących zabiegów mniej inwazyjnych. Całkowity rezultat jest widoczny po około 4 miesiącach. Zabieg można przeprowadzać wielokrotnie. Warunkiem jest wykluczenie przeciwwskazań oraz przerwa między zabiegami trwająca 3–4 miesięce. 

Kriolipoliza 

          W ostatnich latach w celu usuwania nadmiaru tkanki tłuszczowej zaczęto wykorzystywać również inny rodzaj energii fizykalnej. Zabieg z wykorzystaniem niskich temperatur nazwano kriolipolizą. Jest to technika polegająca na kontrolowanej, miejscowej ekspozycji na zimno, przyczyniającej się do obniżenia temperatury tkanek. W przeciwieństwie do lipolizy laserowej, charakteryzuje się wykorzystaniem naturalnej dyfuzji termicznej bez zniszczenia sąsiednich tkanek. Podczas tego procesu dochodzi do apoptozy adypocytów, usuwanych następnie przez makrofagi. Już w pierwszym dniu po zabiegu rozpoczyna się proces zapalny, nasilający się przez około dwa tygodnie. Jego obecność stwierdzano na podstawie pojawiających się komórek zapalnych. Po trzech miesiącach tkanka wracała do stanu równowagi. Intensywność procesu zapalnego zależy od zastosowanej temperatury. Im była niższa, a czas zabiegu dłuższy, tym większe zmiany zachodziły w tkankach. 

          Coleman i Dover przeprowadzili badania, w których wykazano, że w drugim miesiącu po wykonanym zabiegu zmniejszenie tkanki tłuszczowej średnio wynosi 20,4% (11,5–26,3%), w czwartym 22,4%, a w szóstym 25,5% (10,7–37,5%). Największy jej spadek zanotowano w miejscach, gdzie stosowano niższe temperatury i dłuższy czas działania zimna. Terapia zimnem jest dobrze tolerowana przez pacjentów, sporadycznie jednak są obserwowane reakcje bólowe. Kriolipoliza jest nowoczesną metodą walki z nadwagą i otyłością, jednak nie wszystkie mechanizmy zostały do końca poznane. Niezbędne są dalsze badania, by je dokładnie zrozumieć i wykorzystać niskie temperatury w walce z nadwagą i otyłością.

Sauna 

          Inną metodą prowadzącą do obniżenia masy ciała są zabiegi w saunie na podczerwień (infra red – IR). Promieniowanie podczerwone, emitowane przez rozgrzane ciała, jest prawie w całości pochłaniane i zamieniane w ciepło w skórze. W fizjoterapii IR jest wykorzystywane głównie do zwalczania bólu oraz leczenia przewlekłych stanów zapalnych. Obecnie bada się skuteczność zastosowania tej energii do zmniejszenia tkanki tłuszczowej. Wygląd i działanie sauny na podczerwień niewiele odbiega od sauny fińskiej. Główną różnicą jest jednak zastosowane źródło ciepła. Piec elektryczny zastąpiono promiennikami podczerwieni emitującymi falę o długości 2–5 mikronów. Około 80% wytworzonego promieniowana jest absorbowane przez skórę i w niej przekształca się w ciepło, wywołując wiele odpowiedzi ze strony układu termoregulacji sprzężonego z ośrodkowym układem nerwowym. Pozostałe 20% energii ogrzewa powietrze. W saunach fińskich jedynym nośnikiem ciepła jest powietrze. Temperatura w fińskiej saunie osiąga ponad 100o C, podczas gdy w kabinach IR jest ona znacznie niższa i waha się w granicach 50–65o C. Reakcją organizmu na zwiększenie temperatury jest pocenie się, rozszerzenie naczyń włosowatych skóry oraz wzrost przepływu krwi tętniczej. Oprócz tego ciepło wpływa dodatnio na pobudzenie receptorów w skórze, czynności wydalniczej nerek, zmniejsza napięcie mięśniowe, podwyższa próg odczuwania bólu, a także przyspiesza przemianę materii. Aby potwierdzić czy zwiększenie intensywności metabolizmu na skutek stosowanych zabiegów w saunie IR może powodować zmniejszenie masy ciała, przeprowadzono badania w Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie w Katedrze Rehabilitacji. Przez 14 dni 30-osobowa grupa pacjentów korzystała z 40-minutowych zabiegów w saunach na podczerwień. Promienniki wytwarzały falę z zakresu dalekiej podczerwieni, o długości 1200 nm.

          Okazało się, że średni ubytek masy u pacjentów z podwyższonym wskaźnikiem BMI wynosił 1,77 kg, a u pacjentów z prawidłową masą ciała około 1,03 kg. Nie można jednoznacznie stwierdzić czy podczas tych badań największym zmianom uległa procentowa zawartość wody czy tłuszczu w organizmie. Brak dolegliwości bólowych, ogólnego osłabienia, zwiększenie podaży płynów, a także stosowanie diety o podobnej wartości kalorycznej do diety sprzed terapii, pozwalają twierdzić, że zmniejszenie masy ciała nie wynika tylko z odwodnienia. Japońscy badacze Biro i wsp. również przeprowadzili eksperyment potwierdzający tezę dotyczącą zmniejszenia tkanki tłuszczowej po zabiegach w saunie IR. Pacjent o wadze 117,5 kg po 10 tygodniach stosowania zabiegów w kabinach generujących fale podczerwone schudł 17,5 kg, a zawartość tłuszczowa z 46% spadła do 35%. Pacjent przez cały czas trwania eksperymentu stosował dietę 1600 kcal. Powyższe badania dowodzą, że regularne stosowanie zabiegów w saunach na podczerwień mogą być nowym narzędziem w walce z nieprawidłową masą ciała.

Mezoterapia igłowa i bezigłowa 

          Intradermoterapia, zwana mezoterapią igłową obejmuje zabiegi oparte na iniekcji mikroskopijnych substancji leczniczych w głąb skóry. Mezoterapia została po raz pierwszy zastosowana w latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku przez francuskiego lekarza Michela Pistora i od tego czasu bardzo zyskała na znaczeniu zarówno w profilaktyce, jak i leczeniu stanów chorobowych. Aplikacja mieszaniny leczniczej może odbywać się manualnie poprzez serię nakłuć z użyciem odpowiedniej grubości igły bądź za pomocą multiiniektorów pozwalających na iniekcję substancji w kilku punktach jednocześnie. W niektórych przypadkach stosuje się metodę mechaniczną z zastosowaniem specjalistycznego pistoletu do mezoterapii. Urządzenie sterowane elektrycznie pozwala na precyzyjne wyznaczenie miejsca wkłucia i dostosowanie objętości aplikowanej mieszaniny. Substancje czynne uwalnianie ze środków farmakologicznych przedostają się do układu krwionośnego i limfatycznego znacznie wolniej niż w przypadku aplikacji powierzchniowej. 

          Preparaty wykorzystywane w terapii są przeważnie mieszaniną substancji aktywnych, w tym cząsteczek biostymulujących, witamin iminerałów. Skład aplikowanej substancji jest zależny od indywidualnych predyspozycji pacjenta i efektu, jaki chcemy uzyskać. Do najczęściej podawanych substancji czynnych zalicza się m.in. leki immunostymulujące, lipolityczne, przeciwzapalne, hormonalne, antybiotyki oraz enzymy proteolityczne. Okazuje się jednak, że w większości przypadków nie ma odpowiedniej dokumentacji potwierdzającej skuteczność leczenia proponowanymi substancjami. Stąd wciąż istnieje konieczność przeprowadzenia rzetelnych badań pozwalających ustalić dopuszczalne stężenia substancji czynnych zawartych w preparatach farmakologicznych, ich składu i bezpieczeństwa stosowania. Najczęstsze wskazania do zabiegów mezoterapii obejmują: zabiegi biorewitalizacji skóry (iniekcje mieszanin terapeutycznych przyśpieszają metabolizm komórkowy, stymulują produkcje kolagenu i elastyny), terapii cellulitu (aplikacja preparatów usprawniających mikrokrążenie w tkance podskórnej i metabolizm komórek, co pozwala na przywrócenie jędrności i elastyczności skóry oraz likwidacji cellulitu). Jest ponadto stosowany w przypadku leczenia rozstępów skórnych i przerosłych blizn. 

          Mezoterapia jest doskonałym narzędziem w profilaktyce i terapii cellulitu pod warunkiem, że jest jednym z elementów kompleksowego systemu leczenia. Do uzyskania wyraźnych rezultatów zaleca się przeprowadzenie serii zabiegów (10–20) oraz zastosowanie leczenia podtrzymującego (raz w miesiącu). W trakcie zabiegu do tkanki podskórnej (na głębokość ok. 10 mm) wstrzykuje się odpowiednio przygotowaną mieszaninę substancji czynnych o działaniu lipolitycznym i rozszerzającym naczynia krwionośne. Technika nappage również wykorzystywana w terapii lipodystrofii zakłada z kolei śródskórne nakłucia na głębokość 3–4 mm. W związku z rozbudowaną siecią naczyń w obszarze dotkniętym zmianami o charakterze cellulitu powstają liczne zasinienia, które jednak nie są przeciwwskazaniem do wykonywania kolejnych zabiegów. Jeżeli zaistnieje konieczność zwiększenia komfortu pacjenta, to zaleca się podanie miejscowego znieczulenia. 

        Należy podkreślić, iż w przypadku mezoterpii igłowej szczególnie istotne staje się przestrzeganie podstawowych zasad aseptyki w celu ograniczenia ryzyka infekcji. Zważywszy więc na istniejące niebezpieczeństwo powikłań wzrasta zainteresowanie nieinwazyjną metodą mezoterapii. 

          Mezoterapia bezigłowa, bo o niej mowa, jest nieinwazyjną metodą będącą doskonałą alternatywą dla standardowej mezoterapii igłowej. Technika bezigłowej aplikacji substancji terapeutycznych, w zależności od urządzenia, wykorzystuje metody kojarzone. Urządzenie BTL 5010 łączy działanie biostymulacji laserowej z aquaforezą, czyli metodą ułatwiającą przenikanie substancji aktywnych w głąb skóry. Faza laserowa aktywizuje natomiast przemiany komórkowe i przyśpiesza regenerację skóry. Z kolei system TMT wykorzystuje zjawisko elektroforoporacji, czyli połączenia elektroporacji i elektroforezy. Elektroporacja, czyli działanie napięcia elektrycznego o krótkim czasie trwania impulsu, wzmaga przepuszczalność naskórka i skóry właściwej poprzez tworzenie porów w błonach komórkowych. Elektroforeza natomiast odpowiada za wprowadzanie mieszaniny leczniczej pod wpływem sił elektrostatycznych. W zabiegach mezoterapii bezigłowej stosuje się również aparat Eporex K69. W tym przypadku zasada działania opiera się na zjawisku izoforezy, kawitacji i ultradźwięków. Kawitacja złuszczająca obumarłe komórki w połączeniu z pozostałymi elementami gwarantuje swobodniejsze przenikanie substancji czynnych w głąb skóry.

Masaż 

          Masaż jest obecnie szeroko stosowany w gabinetach odnowy biologicznej i we współczesnej medycynie estetycznej. Może być samodzielnym zabiegiem leczniczym bądź uzupełnieniem innych form terapii. W zależności od oczekiwanych rezultatów stosuje się masaż fragmentaryczny obejmujący określone obszary ciała lub masaż całościowy. Poszczególne techniki masażu w istotny sposób wpływają na funkcjonowanie narządów i tkanek organizmu. Powodują pobudzanie receptorów skórnych głównie odbierających bodźce mechaniczne i termiczne oraz stymulują mikrokrążenie, zwiększając tym samym metabolizm komórkowy. Dodatkowo przez mechaniczną mobilizację pobudzają fibroblasty do produkcji kolagenu, poprawiają właściwości włókien kolagenowych już istniejących, prowadząc tym samym do zwiększenia elastyczności i jędrności skóry. Pod wpływem masażu dochodzi do stymulacji drenażu limfatycznego i krwi żylnej, likwidacji obrzęków, przyśpieszenia procesów gojenia ran i zmiękczania blizn. Techniki masażu ingerują ponadto w funkcjonowanie układu ruchu, wpływając na obniżenie napięcia mięśniowego, zapobieganie zanikom mięśniowym, zwiększenie ruchomości w stawach oraz wzrost wytrzymałości aparatu więzadłowego. 

          Masaż jest również uważany za kluczowy element wspomagający leczenie nadwagi i otyłości. W połączeniu z regularną aktywnością fizyczną i dietą bogatą w niezbędne składniki odżywcze pomaga regulować gospodarkę lipidową organizmu i zmniejszyć tkankę tłuszczową [18]. Jest wykorzystywany zarówno w leczeniu, jak i profilaktyce rozstępów, cellulitu czy likwidacji złogów tkanki tłuszczowej w wymiarze miejscowym lub ogólnoustrojowym. 

Wyróżnia się: 

– masaż antycellulitowy – systematyczne stosowanie wpływa na poprawę ogólnej kondycji skóry, która deformuje się w wyniku nadmiernego nagromadzenia tkanki tłuszczowej i rozrostu tkanki łącznej, 

– masaż odchudzający – umożliwia rozbijanie komórek tkanki tłuszczowej przez drenaż limfatyczny, pobudzanie krążenia, usprawnianie gospodarki wodno-elektrolitowej oraz przyśpieszanie przemiany materii, 

– masaż modelujący – metoda masażu opiera się na modelowaniu najbardziej problematycznych partii ciała, takich jak pośladki, uda, brzuch i ramiona. Zaleca się u pacjentów po zabiegu liposukcji lub znacznej utracie masy ciała. 

          Inny podział obejmuje sposób wykonania masażu. Najbardziej klasyczną formą jest masaż manualny (ręczny) wykonywany za pomocą dłoni i innych części ciała terapeuty. Drugi typ to masaż w środowisku wodnym, wykorzystujący strumień wody o temperaturze i ciśnieniu dostosowanym indywidualnie do pacjenta i rezultatów, jakie chcemy uzyskać. Kolejna technika to masaż z wykorzystaniem przyrządów. W przypadku masażu przyrządowego pożądane efekty osiąga się za pomocą specjalistycznej aparatury o różnym działaniu. Masowane tkanki, w zależności od zastosowanego urządzenia, mogą być poddawane uciskowi, wibracji, wstrząsaniu bądź zmianom ciśnienia. 

Endermologia 

          Endermologia to masaż podciśnieniowy tkanek miękkich wykonywany za pomocą specjalnej głowicy wyposażonej w ruchome rolki. Należy do jednej z najskuteczniejszych bezinwazyjnych metod kształtowania sylwetki. Pomysłodawcą i realizatorem pierwszego projektu urządzenia do zabiegów endermologii był Francuz Louis Paul Guitay. Stworzony przez niego prototyp aparatu ujednolicał siłę masażu i jego efektywność w porównaniu z klasycznym masażem ręcznym. Początkowo urządzenie było wykorzystywane wyłącznie w leczeniu blizn. Stopniowo korzyści wypływające z endomasażu znacznie zwiększyły zakres jego zastosowania. Zaobserwowano bowiem, że technika endomasażu przez stymulację układu limfatycznego i aktywacje wymiany komórkowej jest doskonałym narzędziem redukującym tkankę tłuszczową i zwalczającym objawy lipodystrofii. 

          W technice endomasażu głowica aparatu jest zaopatrzona w dwie, sterowane elektronicznie rolki umieszczone w komorze hermetycznej. W wyniku działania podciśnienia dochodzi do zasysania fałdu skóry i tkanki podskórnej. Ta innowacyjna technologia łączy efekty działania masażu antycellulitowego, ujędrniającego i drenażu limfatycznego, które w przypadku zabiegów manualnych są wykonywane oddzielnie. 

          Endomasaż przeprowadza się od części dystalnej w kierunku ujść żylnych w celu aktywacji układu limfatycznego, co sprzyja usuwaniu metabolitów komórkowych i ogranicza retencję wody. Aby poprawić bezpieczeństwo i komfort pacjenta podczas masażu, wykorzystuje się specjalny kombinezon zapewniający lepszy poślizg głowicy aparatu i chroniący skórę przed uszkodzeniem. Rezultaty obserwuje się po zastosowaniu 14–20 zabiegów w seriach. Zabieg trwa ok. 35 minut i początkowo jest przeprowadzany dwa razy, a następnie raz w tygodniu. Dodatkowo skojarzenie endermologii z zabiegami mezoterapii w znaczący sposób poprawia absorpcję i działanie substancji aktywnych.