Przeciążenie mięśni szyi stanowi najczęstszą przyczynę dolegliwości w obrębie kręgosłupa szyjnego. Z wywiadu zazwyczaj wynika, że w ciągu 24 godzin poprzedzających wystąpienie dolegliwości miało miejsce jakieś przeciążenie. Bóle wyzwolić może także zbyt długotrwałe przymusowe ustawienie głowy oraz przedłużone napięcie mięśni ( np. po dlługim prowadzeniu samochodu ).

          Objawy. W przypadku zespołu przeciążenia kręgosłupa szyjnego ból jest najdokuczliwszy w obrębie mięśni okołokręgosłupowych ( górna część mięśnia czworobocznego między kręgosłupem a łopatką lub okolica przyczepu do łopatki i do potylicy ).

          Głęboko umiejscowione bóle promieniują niekiedy do tylnej części łopatki lub do górnego odcinka ramienia. Chociaż tak zwane „języki spustowe bólu” wykrywa się rzadko, to mięśnie: czworoboczny, dźwigacz łopatki i okołokręgosłupowe zazwyczaj dają się wyczuć w postaci napiętych i tkliwych postronków. Stwierdza się ponadto przymusowe ustawienie kręgosłupa ( pochylenie głowy ), zaś ruchy szyi tak czynne, jak i bierne, są ograniczone we wszystkich płaszczyznach ( odruchowe napinanie się bolesnych mięśni ). 

          Najbardziej ograniczona jest rotacja w stronę przeciwną od miejsca bólu. Z objawów towarzyszących wymienić należy zdarzające się niekiedy, bóle i zawroty głowy. Tak odruchy, jak i siła mięśniowa oraz czucie w obrębie kończyn górnych są w granicach normy.

          Badanie radiologiczne wykrywa z reguły spłaszczenie lordozy szyjnej. Różnie zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe, włączając entezofity i osteofity zarówno trzonów kręgowych, jak i stawów międzywyrostkowych, mają znaczenie drugorzędne.

          Entezofity - określane jako narośla kostne - to wyrośla kostne na granicy kości i przyczepu ścięgien. Przyczyną ich powstawania są tzw. Entezopatie, czyli bolesne zmiany przeciążeniowo-zwyrodnieniowe przyczepów ścięgna mięśnia do kości.

          Osteofity to zmiany określane jako dzioby lub narośla kostne, których cechą charakterystyczną jest miejscowa dobudowa tkanki kostnej. Do najczęstszych objawów zaliczamy ograniczone możliwości ruchowe ( schylanie się, skręcanie ) czy też uczucie zdrętwienia i mrowienia.

          Postępowanie. Leczenie zespołu przeciążenia kręgosłupa szyjnego ( faza ostra ) polega w pierwszym rzędzie na unieruchomieniu szyi. Jeśli ból jest bardzo dokuczliwy, pokonanie kurczu mięśni umożliwia zastosowanie ostrożnego wyciągu.  Pokonać przykurcz mięśni pomaga także ostrzyknięcie „miejsc spustowych” bólu 0,5% lidokainą. Pożytek przynoszą także gorące okłady. W miarę potrzeby stosuje się leki przeciwbólowe i zwiotczające mięśnie.

          Silny ból szyi i karku mija zazwyczaj na przestrzeni kilku dni. Stopniowemu uruchamianiu szyi sprzyjają masaże lecznicze i powięziowe, a także noszenie miękkiego kołnierza ortopedycznego. W miarę ustępowania bólów kołnierz się zdejmuje. Należy wystrzegać się przedłużonego noszenia kołnierza, gdyż może dojść do zaników mięśni, a ponadto do szkodliwego przyzwyczajenia się do kołnierza.

          Z chwilą ustąpienia ostrych dolegliwości  chory powinien rozpocząć ćwiczenia wzmacniania mięśni szyi i poprawić postawę ciała . Wskazany jest masaż medyczny, powięziowy. Dopiero po całkowitym ustąpieniu bólu i odpowiednim wzmocnieniu mięśni ( wytworzenie ochronnego kołnierza ) podejmuje się ćwiczenia przywracające pełny zakres ruchomości i potrzebną giętkość szyi.

          Nawrotom dolegliwości zapobiega utrzymanie prawidłowej postawy ciała, unikanie wykonywania czynności wymagających zbyt częstego czy długotrwałego unoszenia rąk i odginania głowy ku tyłowi, długotrwałego prowadzenia samochodu, czy też długotrwałego utrzymywania pozycji zgięcia lub przeprostu szyi. Spanie na brzuchu, które pociąga za sobą znaczne skręcenie głowy, jest przeciwskazane. Pożądane ustawienie pośrednie szyi w czasie snu zapewnia wałek.

          Większość chorych dobrze reaguje na leczenie zachowawcze, chociaż okres leczenia może być przedłużony z powodu roszczeń i i pretensji chorych ( u wielu chorych dolegliwości mijają dopiero po spełnieniu ich roszczeń - np. odszkodowanie lub renta ).